Tohum nasıl saklanır öğrenerek, gelecek sezonlar için kendi çiçek ya da sebze tohum bankanızı oluşturabilirsiniz. Unutmayın, tohumları doğru şekilde saklamak onların yaşam ömrünü de uzatır.

Tohumdan çiçek ya da sebze yetiştirerek bir bahçe kurmanın keyfine diyecek yoktur. Ancak sabır ve ilgi isteyen yetiştirme sürecinin başarıya ulaşmasını etkileyen en önemli unsurlardan biri kuşkusuz tohumun kalitesi ve "canlılığıdır”. Bozulmuş ya da canlılığını yitirmiş tohumlarla bırakın güzel bir bahçe oluşturmayı, bir dal bitki dahi yetiştirmeniz mümkün olmaz. İşte tohumları yaşatmak ve depolamak konusunda merak ettiğiniz en kritik sorular ve cevapları.

Tohum nasıl saklanır?

Soru: Geçen yıl satın aldığım tohumları bu yıl kullanabilir miyim? Tohumların son kullanma tarihi var mı?

Cevap: Bu sorunun cevabı, tohumun tipine ve nasıl depolandıklarına bağlı olarak değişir. Tohumlarınız serin ve kuru bir yerde tutulmuşsa hala yaşıyor olmaları için iyi bir şans yakalamışlardır. Ancak yine de bu tohumlar ekildiğinde daha düşük bir çimlenme oranına sahip olacaklar. Tabii bu çimlenme oranı tohumun türüne göre de değişir. Örneğin; mısır tohumları en iyi performansı ilk yıl verecektir. Daha sonraki sezona bırakılan mısır tohumlarının çimlenme oranı büyük ölçüde düşer. Bunun yanından iyi saklanırsa domates tohumları dört yıldan uzun süre saklanır ve çimlenme konusunda sorun yaşamaz. Bazı uzun ömürlü tohumlar sonsuza dek ekilebilir gibi dursa da hazeran çiçeği (delphinium) gibi bazı bitkilerin hasattan kısa bir süre sonra ekilmesi gerekir. Kozmos, kadife çiçeği, petunya ve şebboy gibi çiçeklerin tohumları canlılığını birkaç yıl koruyabilir. Maydanozun ise hemen ekilmesi gerekir. Özetle tohumların çimlenme oranı, zamanla azalmaya devam eder ve sonunda yeni tohum satın almanız gerekecektir. 

Soru: Tohumların hala canlı olduğunu nasıl anlarım?
Cevap: Tohumlarınızı test etmek için birkaç kat nemli kâğıt havlu üzerinde bir-iki santimlik boşluklar bırakarak yan yana dizin. Tohumların birbirlerine temas etmemesi için yuvarlayarak rulo yapın ve ruloyu kurumaması için plastik bir poşetin içine koyun. Sıcak, aydınlık bir yere poşeti yerleştirin ancak doğrudan güneş almayan bir yer olsun. Her iki günde bir tohumları kontrol edin. Birkaç hafta içinde tohumlar filizlenmemişlerse veya sadece birkaç tanesi filizlenmişse tohumlar konusunda şansınız yaver gitmemiş demektir.

Bazı sebze tohumlarının saklama ömrü
Fasulye – 3 yıl
Pancar – 2 yıl
Havuç – 3 yıl
Mısır – 2 yıl
Salatalık – 5 yıl
Marul – 3 yıl
Bezelye – 3 yıl
Biber – 2 yıl
Kabak – 4 yıl
Turp – 5 yıl
Ispanak – 5 yıl
Domates – 4 yıl
Karpuz – 4 yıl

Soru: Bazı tohum paketlerinde (domates, bamya, biber vb.) 30 veya daha fazla tohum var. Hepsini ekmek istemiyorum. Geri kalan tohumları gelecek yıl için en iyi nasıl saklayabilirim?

Cevap: Genel olarak, tohumları hava geçirmez kaplarda (bebek maması kavanozları veya hava geçirmez saklama kapları bunun için mükemmeldir) sıcaklığın çok fazla dalgalanmadığı serin ve kuru bir yerde saklamak en iyisidir. Örneğin rutubetsiz bodrumlar, buzdolapları iyi seçeneklerdir.
Baştan söyleyeli; elinizdeki tohumlar hibrit çeşitlere aitse, bir sonraki nesil genellikle aynı kalitede bitki ve meyveler üretmeyeceğinden, hibrit tohumları saklayıp, kurutma zahmetine girmenize gerek yok. Gelecek yıl yeni bir tohum paketi satın almanız çok daha iyi olacaktır.

Sebze bahçenizdeki tohumları saklamak istiyorsanız meyvelerin tamamen olgunlaşmasına izin verin. Sonra tohumları meyveden ayırıp havadar bir yerde kurumalarını bekleyin. Tohumlar tamamen kuruduktan sonra hava geçirmez kaplara koyun ve serin ve kuru bir yerde saklayın. Ancak tohumlarınızı gelecek sezonda karıştırmamak için kavanozları etiketlemeyi ve tarihlendirmeyi unutmayın!